Idaztea zer den

Testu bat sortzeko prozesu bat jarraitu behar dugu esanahia emateko, zeren eta esanahirik ez badauka, ezin esan dezakegu testua denik.

espazioa

espazioa Gaztelerako "escritura" hitzak esanahi zabala du. Euskaraz, aldiz, idazkera eta idazketa hitzak ditugu zentzu zabal hori adierazteko. Hitz bi hauen artean erlazioa dago, baina bakoitzak bere esanahia du. Hori dela eta, askotan, itzultzaileek lnahasi egiten dituzte.

espazioa

espzaioa Idazkera zentzu tradizionalean bi esanahirekin lotu izan da:

• Idazte ekintza: Kaligrafia: letra (ikur) batzuk irudikatzea.
• Ahozko hizkuntza zeinuen bidez transkribatzea.

espzaioa Azken honek, erlazio grafo-fonikoa eskatzen du. Baina erlazio hau ez da biunibokoa, hau da, ez de norabide bikoa (grafia bera fonema/soinu ezberdinak). idazkeraren ikaskuntzan eragina du honek, hezkuntza tradizionalean honi ematen baitzitzaion garrantzia (idazketa ekintzari, mekanikari). Ondoren, fonemen erlazioari (m+a=ma) askoz ere beranduago hasten ziren ideiak azaltzen (Lehen Hezkuntza aldera).

espzaioa Baina testu idatzia ez da bakarrik grafia eta fonemen arteko erlazioa, esanahia ere bada lehen esan dugun moduan. Beraz, bestelako elementuak ere kontutan hartu behar dira. Testu idatziak Tolchisky-ren arabera bi ezaugarri ditu:

• Ezaugarri formala: idazkera eta honen ezaugarriak (aurreko puntu biak)
• Ezaugarri instrumentala: Hau da, zerbaitetarako idazten da, esanahi bat komunikatzeko. Ezaugarri hau hizkuntza idatziari dagokio (sistema bezala). Hizkuntza idatziak erabilera soziala du, harremanetarako egina, beraz, esanahia behar du eta helburu batekin idaztzi behar dugu (testuinguru baten barnean: postala, erreklamazioa...) Honek esan nahi du hasieratik esanahia osotasunean harturik, hori izan beharko zela hasieratik irakatsi beharko zena eskoletan.

Arikulu Interesgarria duzue hau: La escritura en el medio escolar: Un estudio en las etapas.